پیشوای نهم شیعیان، امام جواد(علیه السلام) در ماه رمضان سال 195 ق، زاده شد و در ذی قعده ی سال 220 ق، در حالی که 25 سال بیش نداشت به شهادت رسید و در بغداد در کنار مرقد جد بزرگوارش امام کاظم(علیه السلام) به خاک سپرده شد. ایشان بعد از پدرشان، امام رضا(علیه السلام)، هفده سال امامت را بر عهده داشتند. لقبهای آن حضرت را منتجب، مرتضی، تقی، زکی، جواد، قانع، ... گفته اند. برای ایشان چهار فرزند نام برده اند: موسی، فاطمه، امامة، علی بن محمد امام هادی(علیه السلام) که پس از ایشان امامت را بر عهده داشته اند. امامت امام جواد پس از شهادت پدرشان در حالی که هفت سال بیشتر نداشتند، آغاز شد.1
در ادامه به ذکر سه ویژگی زندگی امام جواد(علیه السلام) از منظر رهبر انقلاب پرداخته شده است2:
1. برانگیختن هوشیاری مردم برای مقابله با قدرت های منافق و ریاکار
همانطوری که ائمه دیگر ما (علیهم السلام) با جهاد خودشان، هر کدام برگی بر تاریخ پر افتخار اسلام افزودند، این امام بزرگوار هم گوشه مهمی از جهاد همه جانبه اسلام را در عمل خود پیاده کرد و درس بزرگی را به ما آموخت. آن درس بزرگ این است که در هنگامی که در مقابله با قدرت های منافق و ریاکار قرار می گیریم، باید همت کنیم که هوشیاری مردم را برای مقابله با این قدرت ها برانگیزیم. اگر دشمن صریح و آشکار دشمنی بکند و اگر ادعا و ریاکاری نداشته باشد، کار او آسان تر است. اما وقتی دشمنی مانند مأمون عباسی چهره ای از قداست و طرفداری از اسلام برای خود می آراید، شناختن او برای مردم مشکل است. در دوران ما و همه دوران های تاریخ، قدرتمندان همیشه سعی کرده اند وقتی از مقابله رویاروی با مردم عاجز شدند، دست به حیله ریاکاری و نفاق بزنند....امام علی بن موسی الرضا(صلوات الله علیه) و امام جواد(صلوات الله علیه) همت بر این گماشتند که این ماسک تزویر و ریا را از چهره مأمون کنار بزنند و موفق شدند.18/7/1359
2. امام جواد(علیه السلام)،نمودار و نشانه مقاومت
این بزرگوار نشانه و نمودار مقاومت است. انسان بزرگی است که تمام دوران کوتاه زندگی اش با قدرت مزور و ریاکار خلیفه عباسی ـ مأمون ـ مقابله و معارضه کرد و هرگز قدمی عقب نشینی نکرد و تمام شرایط دشوار را تحمل کرد و با همه شیوه های مبارزه ممکن مبارزه کرد. 25/02/1360
3. امام جواد(علیه السلام)، اولین بنیان گذار بحث آزاد به صورت علنی
[امام جواد(علیه السلام)] اولین کسی بود که به طور علنی بحث آزاد را بنیان گذاری کرد. در محضر مأمون عباسی با علما و داعیه داران و مدعیان و موجهان، درباره ی دقیق ترین مسائل حرف زد و استدلال کرد و برتری خود را ثابت کرد. بحث آزاد میراث اسلامی ماست، بحث آزاد در زمان ائمه هدی رایج بوده است و در زمان امام جواد به وسیله آن امام بزرگوار با آن شکل نظیف انجام گرفته است. 25/02/1360
منابع:
1. الارشاد، ج2، ص 295.
2. کتاب انسان 250ساله، ص321 - 322